Ktoś kiedyś powiedział, że jeżeli chce się poznać historię miasta i jego obywateli, trzeba się wybrać na cmentarz. Jest on jakby otwartą księgą, z której wiele można wyczytać.
Na przemyskich cmentarzach spoczywają żołnierze dwóch wojen, żołnierze armii austro-węgierskiej, legioniści polegli w walkach o Przemyśl, kresowiacy pomordowani przez OUN-UPA, ofiary NKWD, żołnierze AK, Orlęta Przemyskie, Żołnierze Wyklęci i wielu innych.
Nie można zrozumieć miasta bez zanurzenia się w jego historii. Podkarpackie nekropolie, jak ta w Jarosławiu, należą do najstarszych w Europie. Snują opowieść o dawnych dziejach, cmentarne dróżki wiodą nas pomiędzy klimatycznymi pomnikami wykutymi w warsztatach mistrzów, prowadzą w świat, a może zaświat żołnierzy, powstańców, myślicieli, artystów i zwykłych mieszkańców regionu, z których każdy miał przecież swój ciekawy los. Rzeczą niewykonalną byłoby przypomnienie Państwu ich wszystkich. Chcielibyśmy więc zwrócić uwagę na kilka mogił:
fot. Piotr Michalski
Na cmentarzu głównym pochowano pierwszego prezydenta Przemyśla
Na zasańskim cmentarzu uwagę przykuwa potężny 28-metrowy krzyż wykonany z fragmentów przęseł zburzonego mostu.
Cmentarz żołnierzy austro-węgierskich (1914-1918) jest kompleksem czterech cmentarzy z I wojny światowej. Ich powstanie wiąże się z rolą, jaką w czasie Wielkiej Wojny odegrała Twierdza Przemyśl. Znalazły tu miejsce wiecznego spoczynku tysiące żołnierzy poległych w trakcie krwawego, trzykrotnego oblężenia Twierdzy Przemyśl w latach 1914 – 1915. (Biało-czerwona wstęga na kwiatach: Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński).
Pomnik upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej – zakonspirowanych sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego w latach II wojny światowej, działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej okupowanym przez Niemcy i ZSRR.
Grobowiec Orląt Przemyskich
Gwiazda Przemyśla to odznaka przyznawana uczestnikom walk o zdobycie miasta Przemyśla toczonych od listopada 1918 do maja 1919. W listopadzie 1919 r. Komitet Wojskowo-Obywatelski opracował Statut Odznaki Honorowej dla obrońców Przemyśla pod nazwą „Gwiazda Przemyśla”. Projekt odznaki wykonali prof. Jankowski i inż. Kazimierz Osiński. Stempel został wykonany przez artystę plastyka Wiktora Włosińskiego, a odznaki wybijano w lwowskiej firmie E. Ungera.
Pomnik upamiętniający Polaków z Kresów Wschodnich pomordowanych przez OUN-UPA. Inskrypcja na pomniku brzmi: …Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże… zapomnij o mnie… W hołdzie Polakom pomordowanym w latach 1943-1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej także tym, którzy opuścili rodzinne strony, uchodząc przed terrorem i zagładą z rąk OUN-UPA w 60. rocznicę tej wielkiej tragedii – Rodacy, Przemyśl, lipiec 2003 r.
Grób Nieznanego Żołnierza. Znajdują się w nim bezimienne szczątki żołnierza poległego w 1918 r. na przedpolach Przemyśla w czasie walk pod Niżankowicami. Inskrypcja na płycie grobu brzmi: Nieznanemu Żołnierzowi Rodacy 31 V MCMXXV.
Obelisk poświęcony poległym Legionistom Polskim, który został przeniesiony na Cmentarz Wojskowy z Cmentarza Głównego.
Napis na nim brzmi: Poległym Legionistom Polskim 1914-1918 w 70. rocznicę odzyskania Niepodległości Polski staraniem Towarzystwa Przyjaciół Miasta i Regionu ten pamiątkowy obelisk uratowano od zniszczenia, odnowiono i postawiono w nowym miejscu.
Grobowiec rodziny Wnorowskich. Alicja Wnorowska „Ewa”, Irena Szajowska „Hanka” i Maria Grzegorczyk pracowały dla przemyskich Brygad Wywiadowczych. Do połowy 1946 r. przekazywały plany działań operacyjnych, wykazy i fotografie funkcjonariuszy urzędów, wykazy osób ściganych listami gończymi i poszukiwanych za działalność w konspiracji, wyciągi z protokołów przesłuchań aresztowanych, dane personalne i zadania agentury, spisy więźniów oraz dokumenty sprawozdawcze i schemat funkcjonowania WUBP. Wnorowska została skazana na karę śmierci, zamienioną ze względu na zaawansowaną ciążę na dożywocie. Grzegorczyk skazano na dożywocie. Szajowska otrzymała wyrok 15 lat więzienia.
Tu spoczywa Aleksander Dworski, polski działacz społeczny, adwokat, poseł do Rady Państwa oraz Sejmu Krajowego Galicji, wieloletni burmistrz Przemyśla. Powołał do życia Komunalną Kasę Oszczędności, z jego inicjatywy założono Związek Miast Galicyjskich. W czasie jego urzędowania rozbudowano w Przemyślu szkoły, zaprowadzono wodociągi, rozpoczęto elektryfikację miasta, wybudowano schronisko dla bezdomnych im. Brata Alberta oraz „Dom przytułku i pracy dla starszych”. Był przewodniczącym komitetu szpitalnego, z inicjatywy którego wybudowano szpital powszechny. Odznaczony komandorią orderu św. Grzegorza przez papieża Leona XIII oraz orderem Franciszka Józefa.
Płaskorzeźba Św. Józefa wieńcząca grobowiec Lanikiewiczów, w którym pochowany jest Józef Lanikiewicz, uczestnik powstania 1863, starosta przemyski w latach 1897-1910 oraz komisarz rządowy (w zsteępstwie burmistrza) od 28 stycznia 1914 do 5 listopada 19134 r.
Pracownicy kolejowi związani z koleją węgiersko-galicyjską.
Nagrobek generała Macieja Maruniaka. W wieku 18 lat jako ochotnik wstąpił do armii austriackiej, otrzymując przydział do 10 Pułku Piechoty w Przemyślu. W roku 1849 uzyskał pierwszy stopień oficerski. Po 27 latach służby w 10 Pułku Piechoty, w roku 1872 został przeniesiony do Obrony Krajowej. W roku 1874 złożył egzamin na oficera sztabowego, otrzymał awans na stopień majora i został dowódcą 59 Batalionu Obrony Krajowej w Przemyślu. 
Grób Kazimierza Schallera, 23-letniego porucznika 37 Pułku Piechoty poległego bohaterską śmiercią w obronie Kresów Wschodnich pod Lwowem dnia 30 kwietnia 1919 r. 30 IV 1919 roku we wsi Glinna jego oddział został otoczony, a sam Schaller zginął w walce. Został odznaczony orderem Virtuti Militari oraz „Gwiazdą Przemyśla”. 
Kazimierz Gurbiel brał udział w kampanii wrześniowej. W czasie walk pod Krakowcem został ranny, a następnie trafił do niewoli niemieckiej, z której ratował się ucieczką. W czasie próby przedostania się na Węgry został aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru. W marcu 1942 roku wstąpił w szeregi armii polskiej gen. Andersa. Na froncie włoskim walczył jako żołnierz 12 Pułku Ułanów Podolskich, wchodzącego w skład 2 Korpusu Polskiego. Wsławił się jako dowódca pierwszego patrolu, który 18 maja 1944 roku wkroczył do opactwa Monte Cassino i za jego to sprawą na gruzach zdobytego klasztoru zawisła polska flaga (uszyta przez innego przemyślanina plutonowego Jana Donocika).
Kwatery powstańców styczniowych i listopadowych. Na przemyskim cmentarzu leży ich kilkudziesięciu.
Grób Zbigniewa Kuchcińskiego, pierwszego prezesa TML w Przemyślu, ojca obecnego marszałka Sejmu. Projekt wykonał architekt Mieczysław Gębarowicz, człowiek wybitny i wielkiego serca. Były to pierwsze lata wolności po komunizmie.
Grób ks. abp. Ignacego Tokarczuka w kryptach Archikatedry Przemyskiej – pierwszego metropolity przemyskiego, przeciwnika komunistycznej władzy, budowniczego kilkuset kościołów w okresie PRL, kawalera Orderu Orła Białego.
Pomnik upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej – zakonspirowanych sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego w latach II wojny światowej, działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej okupowanym przez Niemcy i ZSRR.
Obelisk poświęcony poległym Legionistom Polskim, który został przeniesiony na Cmentarz Wojskowy z Cmentarza Głównego. Napis na nim brzmi: Poległym Legionistom Polskim 1914-1918 w 70. rocznicę odzyskania Niepodległości Polski staraniem Towarzystwa Przyjaciół Miasta i Regionu ten pamiątkowy obelisk uratowano od zniszczenia, odnowiono i postawiono w nowym miejscu.
Grób Nieznanego Żołnierza – znajdują się w nim bezimienne szczątki poległego w 1918 r. na przedpolach Przemyśla w czasie walk pod Niżankowicami. Inskrypcja na płycie grobu brzmi: Nieznanemu Żołnierzowi Rodacy 31 V MCMXXV.
Grób Władysława Bukowskiego – Przewodniczącego Rady Miejskiej w Przemyślu, Radnego Rady Miejskiej w Przemyślu V, VI, VII kadencji, Dyrektora Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.
Kwatery z prochami z mogił uczestników Powstania Listopadowego i Powstania Styczniowego.
Grobowiec Orląt Przemyskich na Cmentarzu Głównym przy ul. Słowackiego – gimnazjalnej młodzieży heroicznie broniącej swojego miasta przed ukraińskim szturmem. Pomnik upamiętniający Polaków z Kresów Wschodnich pomordowanych przez OUN-UPA – inskrypcja na pomniku brzmi: …Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże… zapomnij o mnie… W hołdzie Polakom pomordowanym w latach 1943-1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, także tym, którzy opuścili rodzinne strony, uchodząc przed terrorem i zagładą z rąk OUN-UPA w 60. rocznicę tej wielkiej tragedii – Rodacy, Przemyśl, lipiec 2003 r.
Grób Zygmunta Majgera – członka Komitetu Założycielskiego, przew. KZ, od 7 X 1980 członka prezydium Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Regionu Południowo-Wschodniego, współorganizatora i członka Tymczasowej Komisji Regionalnej/RKW Regionu Południowo-Wschodniego, odpowiedzialnego za kontakty z tajnymi komisjami zakładowymi, kolportera i drukarza podziemnego pisma „Busola”; współorganizatora pomocy represjonowanym i ich rodzinom. Współorganizatora spotkań i prelekcji w kościołach w Przemyślu i Krasiczynie (m.in. Andrzej Stelmachowski, Władysław Siła-Nowicki, Maria Jabłońska-Deptuła); współorganizatora oraz uczestnika wieców i demonstracji z okazji 3 V i 11 XI, akcji ulotkowych, mszy za Ojczyznę, mszy 13. dnia każdego mies. i w rocznice śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Współorganizatora wyjazdu do Warszawy na grób ks. J. Popiełuszki, Pielgrzymek Ludzi Pracy na Jasną Górę; współpracownik Solidarności RI w regionie przemyskim. Zygmunt Majgier był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, karany grzywnami przez kolegia ds. wykroczeń, poddawany rewizjom; zatrzymano mu prawo jazdy (uniemożliwiając pracę zarobkową), przebijano opony w samochodzie. W 1989 członek KO woj. przemyskiego. W 1990 inicjator, członek założyciel Stowarzyszenia Miłośników Mościsk i Kresów Wschodnich w Przemyślu. Od 1995 w ROP, współzałożyciel oddziału w Przemyślu (Ogniwo Przemyśl), od 2002 przew. ROP tamże. Od 1995 uczestnik Ruchu Światło-Życie. 1998–2002 radny Miasta Przemyśla z listy Ruchu Patriotycznego Ojczyzna, 2002–2006 z listy Przemyśl Razem. Grób Leonarda Tarnawskiego – posła, adwokata, działacza społecznego, polityka, współtwórcy konstytucji marcowej. Podporucznika, weterana Powstania Styczniowego.
Grób Mariana Strońskiego – wybitnego malarza, za całokształt pracy odznaczonego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Grób ks. Stanisława Krzywińskiego, duszpasterza, przyjaciela Solidarności, niezłomnie wspierającego opozycję demokratyczną.
Grób Ryszarda Siwca – absolwenta filozofii, żołnierza Armii Krajowej, który protestując przeciwko inwazji na Czechosłowację, dokonał 8 września 1968 samospalenia w czasie ogólnokrajowych dożynek na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie w obecności przywódców Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, dyplomatów i 100 tysięcy widzów.
Grób majora Władysława Koby – żołnierza wyklętego, kapitana Wojska Polskiego i Armii Krajowej, działacza WiN.Grób Stanisława Barana – polskiego działacza związkowego, posła na Sejm I kadencji.
Grób Andrzeja Tadeusza Mazurkiewicza – prawnika i polityka, posła na Sejm I kadencji, senatora IV, VI i VII kadencji.
Grób Stanisława Sudoła – żołnierza AK 1978, przedstawiciela Przemyśla w Radzie Zespołu Inicjatywy Obywatelskiej; po podziałach w ROPCiO współpracownika KSS KOR; kolportera niezależnych pism środowisk rolniczych w Przemyślu, przywożonych z Warszawy od Wiesława Kęcika; w 1978 działacza Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej; uczestnika spotkań opozycji chłopskiej w Woli Zarczyckiej; 4 VIII 1979 współzałożyciela Przemyskiego Komitetu Samoobrony Ludzi Wierzących.
